Puso ea lehae ke eng?
Thanks ho Civics Academy bakeng sa livideo le litaba.
Mmuso wa lehae ke le leng la makala a mararo a mmuso mmoho le makala a provense le a naha. Mmuso wa lehae o na le bomasepala, ba fanang ka ditshebeletso tse ngata tseo batho ba di sebedisang bophelong ba bona ba letsatsi le letsatsi. Molaotheo o fana ka mekhahlelo e meraro ea bomasepala e leng metse e meholo, ea setereke le ea libaka. Afrika Borwa ho na le bomasepala ba 278, ba nang le ditoropo tse 8, ditereke tse 44 le bomasepala ba lehae ba 226.
Molaotheo o hlakisa mosebetsi oa lekala le leng le le leng la 'muso ho Shejule 4 le 5. Mesebetsi ea Puso ea Libaka e thathamisitsoe Karolong ea B ea Shejule ka 'ngoe. Makala ana a mararo a tlameha ho hokahanya matsapa a bona. Mmuso wa naha le wa provense o arolelana boikarabelo ba mesebetsi e thathamisitsweng ho Shejule 4 mohlala bakeng sa sepolesa le taolo ya dikoduwa. Mmuso wa provense o na le boikarabelo bo le bong bakeng sa mesebetsi e thathamisitsweng ho Shejule 5 ho etsa mohlala ditshebeletso tsa ambulense le mebila ya provense. Sesole sa ts'ireletso le thuto ea univesithi ka mohlala ke boikarabello bo khethehileng ba 'muso oa naha.
Puso ea kopanelo
Makhapha a mararo kaofela a arolelana bokhoni le boikarabello, bakeng sa mesebetsi e meng mohlala "ntlo". “Ntlo” e thathamisitsoe e le boikarabello bo arolelanoang lipakeng tsa mmuso oa naha le oa provense. "Litšebeletso tsa metsi le likhoerekhoere" li thathamisitsoe e le mosebetsi oa mmuso oa lehae empa ke karolo ea ho kenya tšebetsong matlo. Motlakase, ho tlosa lithōle, lirapeng tsa boikhathollo le tsa boikhathollo le libaka tsa sechaba ke tse ling tsa litšebeletso tseo ’muso oa libaka o lokelang ho li fana.
Bomasepala ba laola ka makhotla a libaka a khethiloeng nakong ea likhetho tsa puso ea libaka. Mosebetsi oa bona o etsoa ke tsamaiso ea masepala. Setjhaba se na le tokelo le boikarabelo ba ho nka karolo ho etseng diqeto tsa masepala ka dikomiti tsa wate, dikopano tsa bonkakarolo ba setjhaba, tlhahiso ya boemedi le ditshisinyo le kgokahano e tobileng le makhanselara.
Bomasepala ke eng, 'me ba hlophisoa joang?
Bomasepala ke libaka tsa tikoloho tseo Boto ea Meeli ea Masepala e li hlalosang. Letona la Pusoselehae la provense le theha bomasepala ba laolwang ke makgotla a Mebasepala.
Ho na le mekhahlelo e 3 ea bomasepala Afrika Boroa, e leng metropolitan, setereke, le ea lehae. Bomasepala ba Metropolitan kapa metro e teng litoropong tse kholo tse 8. Libaka tse oelang ka ntle ho metro li arotsoe ka bomasepala ba lehae. Limasepala tsa setereke li entsoe ka bongata ba bomasepala ba lehae ba oelang seterekeng se le seng. Ntle le bomasepala ba setereke, bomasepala bohle ba arotswe ka diwate.
Bomasepala ba Busoa Joang?
Makhanselara a masepala a kgethwa dilemong tse ding le tse ding tse hlano nakong ya dikgetho tsa mmuso wa lehae. Bongata ba bakhethi ba vouta hanngoe bakeng sa mokha oa lipolotiki motheong oa kemelo e leka-lekaneng le hang bakeng sa motho ka mong lebatoeng la bona. Makhotleng a libaka le litoropo, baemeli ba mekha ba etsa 50% ea makhanselara - ba bang ba 50% ke makhanselara a khethiloeng ka kotloloho. Limasepaleng tsa lehae mokhethi ka mong o boetse o voutela mokha o tla ba emela lekhotleng la setereke. 40% ea litulo tsa lekhotla la setereke li fuoa mekha ho latela palo ea boemeli ba boemeli. 60% ea litulo li abetsoe makhotla a libaka sebakeng seo sa setereke.
Makhotla a masepala a voutela sebui, se sebelisang melao ea tsamaiso. Makhotla a masepala a boetse a khetha ramotse le motlatsi oa ramotse ea khethang litho tsa lekhotla ho theha komiti ea meya. Liqeto tse ling tsa lekhotla li tlameha ho etsoa ka bongata tse ling tse etsoang ke Komiti ea Ramotse. Lekgotla la masepala le lona le ka abela Komiti ya Meyara ditaba ho akofisa diqeto. Ramotse le eena a ka iketsetsa liqeto tse itseng a le mong. Sechaba se na le tokelo ea ho nka karolo liqetong.
Litšebeletso tsa Masepala ke Eng?
Molaotheo o hlakisa mesebetsi ea lekala le leng le le leng la ’muso ho Mametlelelo 5 le 6. Karolo B ea Lichelete tsena e hlakisa litšebeletso tseo ’muso oa libaka o tlamehang ho fana ka tsona ho kenyeletsa, mohlala, litšebeletso tsa motlakase, metsi le likhoerekhoere le litsela. Mesebetsi e meng e "arolelanoa" ho bolelang hore makala a fapaneng a mmuso a tlameha ho sebelisana 'moho e le hore a fane ka ona.
Bomasepala ba fapana haholo ho bolelang hore bokhoni ba bona ba ho etsa chelete le litšenyehelo tseo ba kopanang le tsona le tsona lia fapana. Bomasepala bohle ba tlameha ho hlahisa chelete ea bona ho tsoa ho lithuso, likalimo le litefiso tsa basebelisi.
Litšebeletso tsa Masepala li Tšehetsoa Joang ka Lichelete?
Bomasepala ba fumana dithuso ho tswa makgethong ao mmuso wa naha o a bokellang. Ho na le mefuta e mmedi ya dithuso, e leng Thuso ya Kabelo ya Masepala ya Equitable Share Grant le ya Municipal Infrastructure Grant. Thuso ya Kabelo ya Tekano e sebediswa ho thusa ho lefella ditshebeletso tsa motheo bakeng sa batho bao meputso ya bona e leng ka tlase ho tekanyo e itseng. Thuso ya Mafaratlhatlha a Mmasepala e thusa go duelela ditshenyegelo tsa kago tsa ditirelo tsa motheo tsa mafaratlhatlha. Bomasepala hangata ba tlameha ho alima chelete ho tsoa mokokotlong eo ba tlamehang ho e lefa ka tsoala ho tsoa lekenong le amohetsoeng ho tsoa makhethong le litefisong. Bomasepala, ntle le Bomasepala ba Ditereke, le bona ba lefisa lekgetho la thepa e kang matlo le dikgwebo ho ya ka boleng ba tsona bo ba dumellang ho fana ka ditjeho tsa ditshebeletso. Bomasepala le bona ba bokella ditefello tsa tshebediso ya ditshebeletso tse kang motlakase, thoto ya dithole le ditshebeletso tsa metsi le dikgwerekgwere.
Lisebelisoa li sebelisetsoa ho rala, ho haha, ho tsamaisa le ho hlokomela litšebeletso tse fanoeng. Haeba basebelisi ba sa tšoaneleheng bakeng sa lits'ebeletso tsa mahala ba sa li lefelle, bomasepala ha ba na lisebelisoa tsa ho tsoela pele ho fana ka lits'ebeletso.
Nka lebella eng ho Masepala oa Ka?
Karolo ea 152 ea Molao oa Motheo e totobatsa libaka tse hlano tsa Bomasepala:
-
- Ho fana ka puso ea demokrasi le boikarabello.
- Fana ka litšebeletso ka mokhoa o tsitsitseng.
- Ho khothaletsa nts'etsopele ea sechaba le moruo.
- Khothaletsa tikoloho e bolokehileng le e phetseng hantle.
- Khothaletsa ho kenya letsoho ha sechaba.
Ho ea ka Molao oa Litsamaiso tsa Masepala, tšebeletso ea mantlha ke e netefatsang boleng bo amohelehang le bo utloahalang ba bophelo mabapi le metsi, likhoerekhoere, ho tlosa lithōle, ho laola litsela le metsi a sefefo, motlakase, matlo le litima-mollo.
Likhaello tsa phano ho bomasepala
Phano ea lits'ebeletso e na le moeli ha 'muso oa naha kapa oa provense o fana ka boikarabello ba ona ho mafapha a lehae ka "taelo e sa lefelloeng". Meeli e meng e kenyelletsa khaello ea chelete e kenang ka lebaka la ho se lefelle ha basebelisi ba litšebeletso, lithuso tsa 'muso li fokola haholo le taolo e mpe ea lichelete. Mabaka a mang a akarelletsa khaello ea mobu o loketseng, tšebelisano e fokolang ka har’a makala a ’muso kapa ho ba sebakeng se hōle. Maemo a sebetsang le 'ona a ka fokotsa phano ea litšebeletso.

